Η κατοίκηση της περιοχής μας είναι συνεχής από τα αρχαία χρόνια αλλά και σε όλη τη διάρκεια της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής περιόδου. Σίγουρα υπήρχε οικισμός των πρώτων χριστιανικών χρόνων στην Όλυμπο (όπου ανακαλύφθηκε παλαιοχριστιανική βασιλική) και το ίδιο ισχύει για τις περιοχές των Ταξιαρχών, του Αγίου Γεωργίου στον Κουβαρά, βυζαντινοί, μεταβυζαντινοί και μεσαιωνικοί οικισμοί στις περιοχές των Εννέα πύργων, του Μελισσουργού-Κάλμι και της Ολύμπου-Φερίζας. Οι περιοχές ήταν κατάλληλες γιατί ήταν μακριά από τη θάλασσα ώστε να αποφεύγεται ο κίνδυνος των πειρατικών επιδρομών. Σαν μικρές ιερές οάσεις-καταφύγια, υπέροχοι ναΐσκοι βρίσκονται διάσπαρτοι στο μεγάλο μεσογείτικο και λαυρεωτικό σκηνικό και μας ταξιδεύουν σε μία εποχή όπου οι τοίχοι και οι προσευχές αποτελούσαν τις βασικές μορφές έκφρασης τέχνης και συναισθημάτων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το τρίγωνο Ταξιαρχών-Παναγίας Μεσοσπορίτισσας-Αγίου Πέτρου που σε μικρή απόσταση το ένα από το άλλο, τα αποκατεστημένα μνημεία περιμένουν να τα γνωρίσετε και να αφουγρκαστείτε την ιστορία των αιώνων τους. Ο Αγ. Γεώργιος Κουβαρά, ο Άγ. Δημήτριος στην Τραπουριά, η Ζωοδόχος Πηγή στο όρος Πανί, ο Αγ. Αθανάσιος Κουβαρά, ο Αγ. Νικόλαος Αναβύσσου, ο Αγ. Παντελεήμονας Αναβύσσου, ο Αγ. Νικόλαος Λαγονησίου, η Αγία Τριάδα Καλυβίων, η Μεταμόρφωση του Σωτήρος στο κοιμητήριο Καλυβίων, στολίζουν με την ύπαρξή τους κάθε σπιθαμή του τόπου μας και ανοίγουν -κατά περίπτωση- τις πύλες τους για κάθε μορφής γιορτή ή γεγονός. Αξίζει να τους γνωρίσετε όταν σας δοθεί η ευκαιρία.    

Ταξιάρχες

Τρίκλιτη παλαιοχριστιανική βασιλική του 5ου-6ου αι. που σε επόμενες χρονικές περιόδους ανακατασκευάστηκε. Στη βυζαντινή περίοδο περιορίστηκε σε ένα κλίτος. Στην τελευταία περίοδο της Τουρκοκρατίας, τον 18ο αιώνα, αγιογραφείται από το γνωστό ζωγράφο από το Άργος, Γεώργιο Μάρκο και τους μαθητές του. Εντυπωσιακή η αναπαράσταση της «Δευτέρας Παρουσίας».

Άγιος Πέτρος

Σταυροειδής εγγεγραμμένος ναός με κυλινδρικό τρούλο και βρίσκεται στη θέση «9 Πύργοι».Έχει θαυμάσιες τοιχογραφίες και διασώζεται μια επιγραφή με τη χρονολογία των τοιχογραφιών (1232 μ.Χ.). Ο μικρός αλλά εντυπωσιακός αυτός ναός, ωστόσο, είναι προγενέστερος.

Παναγία Μεσοσπορίτισσα

Σταυροειδής συνεπτυγμένος τύπος ναού που έχει τον χαρακτηριστικό τρούλο που ονομάζεται “Αθηναϊκός” και έτσι μπορεί να χρονολογηθεί στον 11ο – 12ο αιώνα μ.Χ. Δυστυχώς από αυτή τη φάση δεν έχουν διασωθεί τοιχογραφίες.

Οι τρεις προαναφερόμενοι ναοί, μετά την πλήρη συντήρηση και αποκατάστασή τους, είναι επισκέψιμοι για το κοινό. Για τον σκοπό αυτό μπορείτε να επικοινωνείτε με την αρμόδια Εφορία Αρχαιοτήτων και την Αρχαιολόγο κα Δήμητρα Πέτρου (+30 210 3213122, εσωτ. 116).

Άγιος Γεώργιος Κουβαρά

Ξυλόστεγη βασιλική με πρώτη οικοδομική φάση στην παλαιοχριστιανική περίοδο. Κίονες & κιονόκρανα από την περίοδο εκείνη κοσμούν το εσωτερικό όπως και τοιχογραφίες όπως η πολυπρόσωπη παράσταση της Δευτέρας Παρουσίας στο δυτικό τοίχο του ναού (πιθανά της σχολής Γεωργίου Μάρκου). Στον πανηγυρικό εορτασμό του Αγίου θα απολαύσετε κάθε χρόνο τον ναό μαζί με το τοπικό Κορμπάνι.